РУБРИКИ

Латинский язык: Практические задания для студентов заочного отделения исторического факультета

 РЕКОМЕНДУЕМ

Главная

Историческая личность

История

Искусство

Литература

Москвоведение краеведение

Авиация и космонавтика

Административное право

Арбитражный процесс

Архитектура

Эргономика

Этика

Языковедение

Инвестиции

Иностранные языки

Информатика

История

Кибернетика

Коммуникации и связь

Косметология

ПОДПИСАТЬСЯ

Рассылка рефератов

ПОИСК

Латинский язык: Практические задания для студентов заочного отделения исторического факультета

Латинский язык: Практические задания для студентов заочного отделения исторического факультета

Министерство образования Российской Федерации

Сыктывкарский государственный университет

Кафедра истории древнего мира и средних веков

ЛАТИНСКИЙ ЯЗЫК

Практические задания

для студентов заочного отделения

исторического факультета

Сыктывкар

2002

Составитель:

ст. преподаватель кафедры истории древнего мира и средних веков Павлов

А.А.

Рецензент:

д.ф.н., профессор Федорова Е.В.

Утверждено на заседании УМК исторического факультета СыктГУ 21 июня 2002

года.

Методические указания

Практические задания по латинскому языку предназначены для студентов-

историков заочного отделения. Потребность в них диктуется острой нехваткой

учебников и учебных пособий по латинскому языку, специально предназначенных

для студентов-историков. Основой для разработки заданий послужила

практическая часть из учебника латинского языка Г.Г. Козловой (М., 1972).

Главной задачей обучения студентов историков является приобретение ими

практических навыков чтения и перевода латинских текстов со словарем.

Поэтому основное место в заданиях занимают предложения и тексты для

перевода, подбор которых ориентирован, в первую очередь, на историков. С

целью лучшего освоения студентами грамматики и определенного лексического

минимума в задания включены упражнения на спряжение глагольных и склонение

именных форм, предложения для перевода с русского языка на латинский.

Латинский язык изучается студентами заочного отделения в течении двух

семестров. Задания с I по XIV предназначены для первого семестра, а с XV по

XIX – для второго семестра. Номера заданий соответствуют темам указанного

учебника. В начале каждого задания указан соответствующий грамматический

материал, который необходимо изучить перед началом работы с данным

заданием. Если студент имеет на руках какой-либо иной учебник, то также он

должен сначала найти соответствующие разделы, рассмотреть грамматику, а

затем приступать к выполнению задания. Задания первого семестра содержат

подстрочные словари, необходимые для перевода текста, имеющегося в задании.

Задания второго семестра содержат лишь те слова, которые отсутствуют в

словаре учебника. Работу с текстами для домашнего чтения следует проводить

со словарем учебника, а также используя словарь И. Х. Дворецкого (2 изд.

М., 1986), О. Петрученко (М., 1994), либо любой другой латинско-русский

словарь. Студентам следует помнить, что слова в подстрочном словаре

встречаются только один раз, поэтому по прошествии темы они должны

заучиваться (с этой целью составляется “словарь пользователя”, исходя из

расчета 10 слов за занятие). Помимо слов должны заучиваться каждое занятие

и два крылатых выражения, словарь которых дан в конце учебника. Знание

лексического минимума и выражений проверяется преподавателем на зачете и

консультациях. Для зачета студент должен также предъявить тетрадь со

сделанными заданиями. Учебным планом исторического факультета предусмотрено

также выполнение контрольной работы. Задания и текст для контрольной работы

также приводятся в пособии. Контрольная работа должна быть выполнена в

тетради и выслана для проверки до 1 апреля. Студенты, не выполнившие данные

требования не допускаются к сдаче экзамена. Требования к зачету и экзамену

содержатся в учебнике Г. Г. Козловой (сс.7 – 10).

В конце пособия имеется приложение, в котором рассмотрены функции

латинских падежей, без знания которых невозможен правильный перевод текста.

P.S. (после написанного). Вы начинаете новую для себя работу — в

значительной степени самостоятельное изучение иностранного языка.

Классическая латынь не столь сложна в изучении, как некоторые другие языки,

однако, от человека несведующего, требует кропотливой, усидчивой и

регулярной работы. Не пытайтесь облегчить себе жизнь. Навыки, приобретенные

при самостоятельной работе над латынью, очень помогут вам в дальнейшем при

изучении любого другого языка. Уделяйте языку не менее двух часов в неделю.

Не пытайтесь взять латынь “наскоком”. Заучивайте грамматику осмысленно,

анализируя и систематизируя материал, создавая логические схемы,

раскладывая материал “по полочкам”. В добрый путь! Per aspera ad astra!

задание I

1. Латинский алфавит

2. Правила произношения

3. Долгота и краткость гласных звуков

4. Правила ударения

А. Прочтите следующие слова, выпишите и напишите транскрипцию:

Clarus, causa, scientia, quot, amicitia, quinque, rhythmus, Theodora,

aqua, pax, aurora, nauta, beatus, medicus, cultura, doctor, bestia,

Quintus, poeta, Lucretius, littera, Juppiter, lectio, philosophus, poena,

dexter, pinguis, Gaius Iulius Caesar, quadratus, consuetudo, Aegiptus,

suadeo, Augustus, censura, potentia, October, suus, Euclides, zodiacus,

Cyprus, chorus, Pithagoras, Athenae, Graecia, Roma, Italia.

Образец: clarus [кларус].

В. Прочтите, выпишите, проставив ударение:

Thesaurus, religio, audio, audire, theatrum, aetas, elegantia, domus,

memoria, amica, historia, femina, publicus, decretum, vita, pater,

magistra, studeo, studere, fortuna, fabula, spectaculum, beneficium,

instrumentum, accusativus, quaestio, communis, agricola, honestus, humanus,

laborare, scaena, respublica, universitas, Aristoteles, Danuvius, Scythia,

Sicilia, Neapolis, Britannia, Germania.

задание II

1. Общие сведения о глаголе

2. Praesens indicativi activi

3. Infinitivus praesentis activi

4. Imperativus praesentis

A. Прочтите, разберите и переведите следующие предложения:

1.Laboro. 2. Semper bene labora. 3. Noli male laborare. 4. Bene lego. 5.

Narramus. 6. Cur male audis? 7. Vive valeque. 8. Bene audire debet. 9.

Nolite tacere, si dicere debetis. 10. Dum docemus, discimus. 11. Nota bene.

12. Divide et impera. 13. Dum spiro, spero. 14. Sic agite. 15. Cantare

amant. 16. Discite, dum vivitis. 17. Sede et narra. 18. Festina lente. 19.

Salve. 20. Salvete. 21. Vale. 22. Valete. 23. Veto. 24. Interdiu laborare,

noctu dormire debemus. 25. Quid agis? 26. Saepe Latine legite et scribite.

27. Latine multum legere et scribere debetis.

СЛОВА

|laboro, are 1 – |spiro, are 1 – дышать |

|трудиться, работать |spero, are 1 – надеяться|

|semper – всегда | |

|bene – хорошо |sic так |

|male – плохо |ago, ere 3 – делать; |

|lego, ere 3 – читать |вести |

|narro, are 1 – |canto, are 1 – петь |

|рассказывать |amo, are 1 – любить |

|cur – почему? |sedeo, ere 2 – сидеть |

|audio, ire 4 – слушать |festino, are 1 – |

|vivo, ere 3 – жить |спешить, торопиться |

|valeo, ere 2 – быть |lente – медленно |

|здоровым |salvo, ere 2 – быть |

|que – и (постпозитивный |здоровым, здравствовать |

|союз) |veto, are 1 – запрещать |

|taceo, ere 2 – молчать |interdiu – днем |

|si – если |noctu – ночью |

|dico, ere 3 – говорить |dormio, ire 4 – спать |

|dum – пока |quid – что? |

|doceo, ere 2 – учить |saepe – часто |

|disco, ere 3 – учиться |Latine – по латински |

|noto, are 1 – замечать |scribo, ere 3 – писать |

|divido, ere 3 – |multum – много |

|разделять |et – и |

|impero, are 1 – | |

|приказывать, властвовать| |

| | |

B. Определите спряжение следующих глаголов и образуйте от них первое

лицо настоящего времени: sentire, errare, vincere, movere, curare, venire,

mittere.

C. Проспрягайте в praesens indicativi activi следующие глаголы:

laboro, -are; lego, -ere; audio, -ire.

ЗАДАНИЕ III

1. Первоначальные сведения о существительном: I склонение

А. Просклоняйте выражения: cura magna; sententia vera.

B. Определите форму существительных (укажите все возможные случаи):

1. Puellae. 2. Natura. 3. Fortunam. 4. Causis. 5. Pennas. 6. Siciliae. 7.

Tabularum. 8. Victoriis. 9. Patriam.

Образец: stella – stella, ae f – звезда; возможны nom. sing. и abl. sing.

C. Прочитать, разобрать и перевести текст:

De Germania

Tacitus Germaniam et vitam incolarum describit. Incolae Asiae vel Africae

vel Italiae Germaniam non petunt; metuunt enim silvas terrae et ferociam

incolarum. Incolae Germaniae in pugna hastas gerunt. Galeis se non tegunt.

Litteras incolae Germaniae neglegunt. Agriculturam saepe curae feminarum

comittunt.

СЛОВА

|Tacitus, i m – Тацит |pugna, ae f – битва |

|Germania, ae f – |hasta, ae f – копье |

|Германия |gero, ere 3 – нести |

|vita, ae f – жизнь |galea, ae f – шлем |

|incola, ae m – житель |tego, ere 3 – покрывать |

|describo, ere 3 – |se – себя |

|описывать |littera, ae f – буква; |

|Asia, ae f – Азия |во множ. числе – |

|Africa, ae f – Африка |письменность, литература|

|Italia, ae f – Италия | |

|peto, ere 3 – нападать |neglego, are 1 – |

|metuo, ere 3 – бояться |пренебрегать |

|enim – ведь |agricultura, ae f – |

|silva, ae f – лес |земледелие |

|terra, ae f – земля, |cura, ae f – забота |

|страна |femina, ae f – женщина |

|ferocia, ae f – дикость |comitto, ere 3 – |

| |поручать |

Образец: Tacitus Germaniam et vitam incolarum describit.

Tacitus – подлежащее; nom. sing., 2 скл., Tacitus, i m – Тацит

describit – сказуемое; praes. ind. act., 3 лицо, sing., от describo, ere

3 – описывает

Germaniam – прямое дополнение; acc. sing.,1 скл., от Germania, ae f –

Германию

vitam – прямое дополнение; acc. sing., 1 скл., от vita, ae f – жизнь

incolarum – gen. pl., 1 скл., от incola, ae m – жителей

Тацит описывает Германию и жизнь ее жителей.

D. Прочитать, разобрать и перевести текст:

De Italia

Italia est magna paeninsula Europae. Incolas Italiae terra fecunda alit.

In terra agricolae laborant. Familiae agricolarum in casis parvis habitant.

Italia silvas magnas et pulchras habet. In silvis, ubi bestiae vivunt,

multae herbae et aliae plantae sunt. Italiam aqua Hadriae quoque alit. In

aqua Hadriae nautae navigant. Familiae nautarum in ora maritima vitam

agunt. Hic mercatura floret.

Agricolae et nautae saepe de Italia et de historia Romae familiis suis

narrant. Familiae agricolarum et nautarum historiam Italiae libenter

audiunt et fabulas poetarum quoque saepe legunt. Historia docet, fabula

delectat. Historia est magistra vitae.

СЛОВА

|magnus, a, um – большой |nauta, ae m – моряк |

|paeninsula, ae f – |navigo 1 – плавать |

|полуостров |ora, ae f – берег, |

|fecundus, a, um – |граница, край |

|плодородный |maritimus, a, um – |

|alit – praes. ind. |морской |

|activi, 3 лицо, sing., |ago 3 – вести, делать |

|от alo, ere 3 – кормить,|hic – здесь |

|питать |mercatura, ae f – |

|in (+acc. на вопрос |торговля |

|куда? +abl. -где?) – в, |floreo 2 – цвести, |

|на |процветать |

|agricola, ae m – |de (+abl.) – о, об |

|земледелец |historia, ae f – история|

|laboro 1 – работать, | |

|трудиться |Roma, ae f – Рим |

|familia, ae f – фамилия,|narro 1 – рассказывать |

|семья |suus, a, um – свой |

|habito 1 – жить, |libenter – охотно |

|населять |fabula, ae f – рассказ, |

|casa, ae f – хижина |басня, поэма |

|parvus, a, um – |poeta, ae m – поэт |

|маленький |lego 2 – читать |

|magnus, a, um – большой |delecto 1 – услаждать |

|pulcher, chra, chrum – |magistra, ae f – |

|красивый |учительница |

|habeo 2 – иметь |aqua Hadria – |

|bestia, ae f – зверь, |Адриатическое море |

|животное |quoque – также |

|vivo 3 – жить | |

|herba, ae f – трава | |

|alius, a, um – другой | |

|planta, ae f – растение | |

ЗАДАНИЕ IV

1. Imperfectum indicativi activi

2. II склонение существительных

3. Прилагательные I и II склонений и притяжательные местоимения

А. Проспрягайте в praesens и imperfectum indicativi activi: paro, are;

doceo, ere; pono, ere; venio, ire.

В. Просклоняйте слова: officium, modus, frugifer, frater.

C. Прочитайте, разберите и переведите текст:

Галлия при Цезаре

Inter populos Galliae antiquae perpetua discordia erat. Itaque bella non

desinebant. Validus populus Aeduorum velut dominus vicinos suos premebat.

Aeduorum adversarii erant Sequani, qui ad Sequanae ripas incolebant.

Sequani, fortuna sua non contenti, per legatos ab Ariovisto auxilium contra

Aeduos petebant. Ariovistus cum magnis copiis Sequanis succurebat. Iam

Germani sicut tyranni superbi Gallis suum imperium imponebant. Adimebant

eis arma, expellebant agricolas ex vicis, nimia tributa exigebant.

Ariovistus ad Gallos sicut ad servos mandata mittebat. Galli Ariovistum,

adhuc invictum, magis metuebant, quam Aeduos. Recedebat gratia Aeduorum

apud populos Galliae. Sed populus Romanus fidus socius Aeduorum erat.

Caesar in provinciis Romanis copias cogebat, nam in animo habebat Aeduos

defendere atque Aeduorum auxilio (приложение ( 11) Germanos ex Gallia

expellere suumque imperium ceteris Gallis imponere.

СЛОВА

|inter (+acc.) – между, |ad (+acc.) – к |

|среди |servus, i m – раб |

|Gallia, ae f – Галлия |mandatum, i n – |

|antiquus, a, um – |распоряжение, приказ |

|древний, античный |mitto 3 – посылать |

|perpetuus, a, um – |adhuc – до сих пор |

|постоянный |invictus, a, um – |

|discordia, ae f – |непобедимый |

|раздор, разлад |metuo 3 – бояться |

|bellum, i n – война |magis – больше |

|desino 3 – прекращаться |quam – чем |

|validus, a, um -суровый |recedo 3 – отступать, |

|populus, i m – народ |идти назад |

|velut – как |gratia (+gen.) – для, |

|dominus, i m – хозяин |ради |

|vicinus, i m – сосед |apud (+acc.) – у, около,|

|premo 3 – давить, |возле |

|подавлять |fidus, a, um – верный, |

|adversarius, i – |надежный |

|противник |socius, i m – союзник |

|Sequani,orum m – секваны|Caesar, Caesaris m – Гай|

| |Юлий Цезарь |

|ripa, ae f – река |provincia, ae f – |

|incolo 3 – жить, |провинция |

|населять |cogo 3 – собирать |

|fortuna, ae f – судьба, |nam – так как, ибо |

|счастье |in animo habere – |

|contentus, a, um – |намереваться |

|довольный |defendo 3 – защищать |

|legatus, i m – посол, |ceterus, a, um – прочий,|

|легат |остальной |

|Ariovistus, i m – |vicus, i m – деревня, |

|Ариовист |поселок |

|peto 3 – просить |nimius, a, um – |

|copia, ae f – мн.ч. |чрезмерный |

|войска |tributum, i n – налог |

|succurro 3 – приходить |exigo 3 – выгонять |

|на помощь |adimo 3 – отнимать |

|tyrannus, i m – тиран |expello 3 – изгонять |

|superbus, a, um – | |

|гордый, суровый | |

|imperium, i n – власть | |

|impono 3 – класть; | |

|возложить | |

ЗАДАНИЕ V

1. Futurum I activi

2. Указательные местоимения ille и iste; определительное местоимение ipse

3. Местоименные прилагательные

А. Определите форму глагола.

1. Mittes. 2. Mittebat. 3. Mittit. 4. Habet. 5. Vivent. 6. Vivunt. 7.

Vivebant. 8. Valent. 9. Valebit. 10. Dicetis. 11. Dicebatis. 12. Dicam. 13.

Docetis. 14. Docebas. 15. Ducet. 16. Ducit. 17. Ducebat. 18. Videmus. 19.

Videbat. 20. Parent. 21. Parebam. 22. Parabam. 23. Parat. 24. Parabunt. 25.

Parient. 26. Parit.

Образец: mittes – fut.I, ind.act., 2 лицо, sing., от mitto 3 – ты

пошлешь, ты будешь посылать.

В. Прочитайте, разберите и переведите предложения. 1.Verum amicum pecunia

non parabis. 2. Stellas caeli oculis nunquam numerabitis. 3. Persa: “Prae

copia sagittarum,-inquit,-solem (солнца) non videbitis!”. Tum Lacedemonius:

“In umbra, igitur, pugnabimus!”

СЛОВА

|verus, a, um – верный |sagitta, ae f – стрела |

|amicus, i m – друг |inquit – говорит |

|pecunia, ae f – деньги |video 2 – видеть |

|paro 1 – приобретать |tum – тогда |

|stella, ae f – звезда |Lacedemonius, i m – |

|caelum, i n – небо, |лакедемонянин |

|воздух, климат |umbra, ae f – тень |

|oculus, i m – глаз |igitur – следовательно, |

|nunquam – никогда |итак |

|numero 1 – считать |pugno 1 – сражаться |

|Persa, ae m – перс |prae (+abl.) – из-за, |

| |перед |

| |copia, ae f – обилие |

С. Прочитайте, разберите и переведите предложения:

1. Inter dominum et servum nulla amicitia est. 2. Totus populus noster

pro patria fortiter pugnabat et, si opus erit, pugnabit. 3.Alteram ille

amat puellam, ego amo alteram. 4. Utrumque vitium est: et omnibus (всем)

credere et nulli. 5. Avarus ipse miseriae causa est suae. 6. Istam

sententiam mutare debes. 7. Videsne silvam illam? 8. Alter alterius auxilii

eget. 9. Illius amicus sum. 10.Liberabisne amicos tuos ab ista cura? 11.

Antigonum Phillippus filius interrogat: “Quando castra movebimus?” Tum

Antigonus: “Num,-inquit,-solus tubae sonum non audies?”

СЛОВА

|amicitia, ae f – дружба |muto 1 – менять, |

|patria, ae f – родина |изменять |

|fortiter – храбро |debeo 2 – быть должным |

|opus est – нужно, |ne – ли (вопросительная |

|необходимо |частица) |

|amo 1 – любить |egeo 2 – нуждаться |

|puella, ae f – девушка, |libero 1 – освобождать |

|девочка |Antigonus, i m – Антигон|

|utrumque – и то и другое| |

| |Philippus, i m – Филип |

|vitium, i n – ошибка, |filius, i m – сын |

|заблуждение |interrogo 1 – спрашивать|

|credo 3 – верить, | |

|доверять |quando – когда |

|avarus, a, um – жадный, |castrum, i n – мн.ч. |

|алчный |военный лагерь |

|miseria, ae f – беда, |moveo 2 – двигать, |

|несчастье |приводить в движение |

|causa, ae f – причина |tuba, ae f – труба |

|sententia, ae f – | |

|мнение, решение | |

|sonus, i m звук | |

ЗАНЯТИЕ VI

1. III склонение существительных

2. Соотношение форм косвенных падежей и именительного

3. Род имен существительных III склонения

А. Определить форму существительных, перевести.

1. Doctores. 2. Arboribus. 3. Civitate. 4. Obsides. 5. Commutatione. 6.

Plebes. 7. Equitum. 8. Sermoni. 9. Rationem. 10. Magnitudine. 11. Vulnera.

12. Artium. 13. Pacem. 14. Orbi. 15. Morum. 16. Morte. 17. Finibus. 18.

Fulminum. 19. Virtute. 20. Corpora.

Образец: Militibus – miles, itis m – воин; militibus – abl. или dat.

plur. – воинами (воинам).

В. Просклонять, переводя каждый падеж: flumen magnum; pars ignota; illa

legio Romana; mons altus; animal ferum.

C. Прочитайте, разберите и переведите текст.

De servis Romanorum

Antiquis temporibus (прил. ( 16) captivos in bellis Romani non necabant,

sed illi servorum modo in civitatibus victorum suorum vivebant et dominis

opulentis et superbis servebant. Multi servi iam in condicione servorum

nati erant. Etiam cives liberi, qui (которые) pecuniam debitam solvere non

poterant (могли), libertatem amittebant, et creditores illos servitute

afficiebant. Domini in servos vitae necisque potestatem habebant. Servi

privati apud dominos loco ministrorum, medicorum aut magistrorum

serviebant, servi publici in agris summa corporum contentione laborabant.

Servi miseri saepe a dominis fugiebant. Servos fugitivos domini duris

poenis afficiebant. Multos etiam cruci affigebant et morte puniebant.

Nonnumquam servi etiam contra dominos arma movebant. Magnam servorum

seditionem Spartacus regebat.

СЛОВА

|tempus, oris n – время|nex, necis m – убийство, |

| |насильственная смерть, |

|captivus, i m – |казнь |

|пленник |potestas, atis f – власть|

|neco 1 – убивать | |

|civitas, atis f – |privatus, a, um – частный|

|государство, | |

|гражданство |locus, i m – место; loco |

|victor, oris m – |– на месте, вместо |

|победитель |minister, tri m – |

|opulentus, a, um – |помощник |

|состоятельный, богатый|medicus, i m – врач |

| |magister, tri m – учитель|

|servio 4 – служить | |

|conditio, onis f – |publicus, a, um – |

|состояние, условие |общественный, |

|natus est – быть |государственный |

|рожденным, родиться |corpus, oris n – тело; |

|civis, is m, f |мн.ч. силы |

|гражданин |contentio, onis f – |

|liber, era, um – |усилие; summa contentione|

|свободный |– с величайшим |

|solvo 3 – уплачивать |напряжением |

|debitus, a, um – |miser, era, um – жалкий, |

|взятый в долг |несчастный |

|libertas, atis f – |fugo 1 обращать в |

|свобода |бегство, бежать |

|amitto 3 – терять |fugitivus, a, um – беглый|

|creditor, oris m – | |

|кредитор |durus, a, um – твердый, |

|servitus, utis f – |суровый |

|рабство; servitute |poena, ae f – кара, |

|afficere – быть |наказание |

|порабощенным |crux, cis f – крест, |

|afficio 3 – наделять, |орудие пыток |

|снабжать |affigo 3 – прибивать, |

|seditio, onis f – |приколачивать |

|мятеж |mors, tis f – смерть |

|rego 3 – править, |punio 4 – наказывать, |

|управлять |карать |

|Spartacus, i m – | |

|Спартак | |

ЗАДАНИЕ VII

1. Прилагательные III склонения

2. Participium praesentis activi

3. Указательное местоимение is, ea, id

А. Просклонять: is nobilis Romanus – этот знатный римлянин, ea magna urbs

– этот большой город, id notum flumen – эта известная река.

В. Определить все возможные формы и значения слов.

1. Hostis. 2. Hostia. 3. Hostium. 4. Hostiam. 5. Hostiis. 6. Vitam.

7.Vitas. 8. Vitant. 9. Potentis. 10. Potentia. 11. Potentium. 12.Potentiam.

13. Finis. 14. Finit. 15. Finimus. 16. Finibus. 17. Finium. 18. Finiunt.

C. Прочитайте, разберите, переведите текст.

De Achille

Celeber est Achilles, filius Pelei regis et Thetidis deae. Achilles

particeps belli Troiani erat. Celebre est scutum, celebria sunt arma

Achillis. Et scutum et arma ei Haephaestus ille fabricat. Celebris est

celeritas Achillis. Celeritate sua increbili et magno corporis robore

Achilles Troianis terribilis erat. Ira Achillis Graecis perniciosa erat.

Mors Patrocli, eius amici, Achilli dolores acres dat. Propterea Achilles

Hectorem ad pugnam provocat et virum fortem necat.

СЛОВА

|celeber, bris, e – |ira, ae f – гнев |

|известный |perniciosus, a, um – |

|Achilles, is m – |губительный |

|Ахилл(ес) |mors, rtis f – смерть |

|Peleus, i m – Пелей |Patroclus, i m – Патрокл|

|rex, regis m – царь | |

|Thetis, idis f – Фетида |dolor, oris m – боль, |

|dea, ae f – богиня |горе, страдание |

|particeps, cipis m f – |acer, acris, e – острый,|

|участник |резкий |

|scutum, i n – щит |do 1 – давать |

|fabrico 1 – |propter – вследствие, по|

|изготавливать, делать |причине |

|celeritas, atis f – |Hector, oris m – Гектор |

|быстрота |provoco 1 – вызывать |

|incredibilis, e – |vir, i m – муж (мужчина)|

|невероятный | |

|robor, oris n – сила, |fortis, e – храбрый |

|мощь, дуб | |

|terribilis, e – | |

|страшный, ужасающий | |

ЗАДАНИЕ VIII

1. Страдательный залог. Форма и значение глаголов

2. Понятие об активной и пассивной конструкциях

3. Местоимения личные и возвратное

4. Двойной винительный и двойной именительный падеж

А. Прочитайте, разберите и переведите предложения.

1. Bonus liber non semel legitur. 2. Instrumenta et arma e ferro

parantur. 3. Castra copiarum Romanarum vallo fossaque muniebantur. 4.

Iucundum est amari, non minus – amare. 5. A probis probari, ab improbis

improbari – aequum bonum est. 6.Memoria virorum magnorum civitatis nostrae

nunquam exstinguetur semperque manebit. 7. Ubi vinci necesse est, expedit

cedere. 8. Nilus Aegiptum irrigat et eam fertilem efficit. 9. Amicus me

adiuvat; auxilium eius mihi gratum erat; gratias ei ago, diligo eum. 10. Is

te heredem facit. 11. Nec possum (могу) tecum vivere, nec sine te.

СЛОВА

|bonus, a, um – хороший |vinco, vici, victum 3 – |

|liber, bri m – книга |побеждать |

|semel – однажды |necesse est – необходимо|

|ferrum, i n – железо | |

|vallum, i n – вал |expedit – (безл.) |

|fossa, ae f – ров |полезно, выгодно |

|munio 4 – укреплять |cedo, cessi, cessum 3 – |

|iucundus, a, um – |уходить, уступать |

|приятный |Nilus, i m – Нил |

|probus, a, um – |irrigo 1 – орошать |

|порядочный, честный |fertilis, e – |

|improbus, a, um – |плодородный |

|непорядочный |efficio, feci, fectum 3 |

|probo 1 – судить |– делать |

|aequus, a, um – ровный |adiuvo, iuvi, iutum 1 – |

|memoria, ae f – память |помогать |

|exstinguo, nxi, nctum 3 |gratias (graciam) agere |

|– стирать |– благодарить |

| |diligo, lexi, lectum 3 –|

| |ценить, уважать |

| |heres, edis m f – |

| |наследник |

| |maneo, nsi, nsum 2 – |

| |сохраняться |

В. Проделать следующие грамматические упражнения:

а) в 1-м предложении поставить подлежащее во множественном числе и

соответственно изменить сказуемое;

б) в 10-м предложении поставить подлежащее и прямое дополнение во

множественном числе и произвести вытекающие из этого изменения;

в) изменить время всех глаголов, стоящих в личной форме, так, чтобы

каждый глагол выступал во всех уже известных временах;

г) найти accusativus duplex.

ЗАНЯТИЕ IX

1. Система времен латинского глагола

2. Основные (главные) формы латинского глагола

3. Образование глагольных форм от трех основ

4. Глаголы в словаре

А. Прочитайте, разберите и переведите предложения.

1. Puer multis verbis monitus est. 2. Discipulus a magistris laudatus

erat. 3. Discipulo, a magistris laudato, libri donati sunt. 4. Ab Augusto

forum Romae (приложение ( 25) aedificatum est. 5. In foro, ab Augusto

aedificato, multa et pulchra aedificia erant. 6. Incolae oppidi nuntio

cladis territi erant. 7. Aedificia flamma deleta sunt. 8. Ab amicis servati

sumus. 9. Bituriges ad Aeduos legatos miserunt rogatum subsidium. 10.

Caesar, postquam Helvetios proelio vicit, a multis populis Galliae contra

Germanos auxilio (приложение ( 23) vocatus est. Germani enim nonnullis

annis ante Galliam intraverunt et occupaverunt. Itaque Caesar, a Gallis

oratus, copias suas in Galliam transportavit. Ibi copiae eius cum Germanis

pugnaverunt. Iam primo anno copias eorum superavit.

СЛОВА

|puer, i m – мальчик |proelium, i n – битва, |

|moneo, ui, itum 2 – |сражение |

|напоминать, уговаривать,|voco 1 – звать, |

|ободрять, внушать |призывать |

|verbum, i n – слово, |intro 1 – входить |

|глагол |occupo 1 – захватить, |

|discipulus, i m – ученик|завладеть |

| |transporto 1 – |

|laudo 1 – хвалить |переправлять |

|dono 1 – дарить |supero 1 – |

|aedifico 1 – строить, |побеждать,превосходить |

|сооружать |annus, i m – год |

|oppidum, i n – крепость,|flamma, ae f огонь |

|город |servo 1 хранить, |

|nuntius, i m – вестник; |сохранять |

|известие, весть |subsidium, i n – помощь,|

|clades, is f – |подкрепление |

|несчастье, бедствие |mitto, misi, missum 3 – |

|terreo, ui, itum 2 – |посылать |

|пугать, устрашать |rogo 1 спрашивать, |

|deleo, evi, etum 2 – |просить |

|разрушать | |

В. Замените пассивную конструкцию предложений 1, 2, 4, 6, 7 и 8 активной,

оставив те же времена глаголов.

С. Прочитайте, разберите и переведите текст.

Galli Romam expugnant

Quarto saeculo ante aeram nostram Roma in magno periculo erat. Galli enim

cum copiis Romanorum ad fluvium Alliam contenderant easque fuderant. Multi

Romani ceciderant. Tum Romani Capitolium solum defendere constituerunt.

Paulo post Galli in portas irruperunt. Postquam tecta incenderunt,

Capitolium frustra contenderunt. Nam Marcus Manlius fortiter Capitolium

defendit neque se dedidit. Sed magna inopia frumenti Romanos premebat.

Itaque Manlius cum Gallis de indutiis egit. Regulus Gallorum magnum auri

pretium poposcit. “Si aurum, – inquit, – pependeritis, decedam. Si pretium

non solveritis, neque viris, neque feminis, neque pueris parcam”. Romani

aurum suum tradiderunt. Tamem Galli auro allato contenti non erant. Tum

matronae ornamenta sua Gallis contulerunt et una ex iis “Occiderunt, –

inquit, – mariti filiique; ita nostrum est ornamenta exuere”. Ut alii

memoriae prodiderunt, regulus Gallorum, postquam aurum pependit, auro

gladium addidit et dixit: “Vae victis!”

СЛОВА

|saeculum, I n – век |matrona, ae f – матрона,|

|periculum, I n – |почтенная замужняя |

|опасность, риск |женщина |

|fluvius, I m – река |ornamentum, I n – |

|contendo, ndi, ntum 3 – |украшение |

|сражаться |confero, contuli, |

|fudno, fudi, fusum 3 – |collatum, conferre – |

|обращать в бегство, |собирать, свозить |

|разбивать |отовсюду |

|caedo, cecidi, caesum 3 |occido, cidi, casum 3 – |

|– убивать |погибать |

|constituo, tui, tutum 3 |maritus, I m – муж, |

|– постановлять |супруг |

|porta, ae f – ворота |exuo, ui, utum 3 – |

|aulo – немного, |освобождать, отдавать |

|несколько |prodo, didi, ditum 3 – |

|incendo, ndi, nsum 3 – |передавать; memoriae p.-|

|поджигать |рассказывать для |

|frustra – напрасно |потомства |

|dedo, dedidi, deditum 3 |gladius, I m – меч |

|– предавать; se d.- |addo, didi, ditum 3 – |

|сдаваться |придавать, прибавлять (к|

|inopia, ae f – |чему – dat.) |

|недостаток, нужда |pendo, pependi, pensum 3|

|premo, pressi, pressum 3|– платить |

|– беспокоить |parco, peperci,-, 3 – |

|frumentum, I n – хлеб, |щадить |

|зерно |trado, didi, ditum 3 – |

|indutiae, arum f – |отдавать |

|перемирие |affero, attuli, allatum,|

|precium, I n – цена; |afferre – приносить |

|auri p.- сумма золота |posco, poposci, -, 3 – |

| |требовать |

| |regulus, i m – царек |

D. Определить все возможные значения следующих форм.

1. Amato. 2. Superatis. 3. Habito. 4. Nuntio. 5. Sensi. 6. Serviverunt.

7. Servatus. 8. Defendit. 9. Vicisti. 10. Victi. 11. Eget. 12. Agit. 13.

Eguimus. 14. Egimus. 15. Acta.

Образец: superato – partic.perf. passivi от глагола supero, -avi, -atum 1

побеждать – dat. или abl. sing. – побежденному или побежденным.

ЗАДАНИЕ X

1. Глагол esse – быть

2. Esse с приставками и сложный глагол posse

3. Относительное местоимение qui, quae, quod

А. Определить формы и значения слов.

1. Possunt. 2. Possessio. 3. Poterant. 4. Poterunt. 5. Potuerunt. 6.

Potuerant. 7. Potuerint. 8. Nobis. 9. Nobilis. 10. Adducunt. 11.

Abduxerunt. 12. Insunt. 13. Desumus. 14. Abest. 15. Adest.

B. Прочитать, разобрать и перевести предложения.

1. Is, qui tibi in periculo adest, amicus tuus est. 2. Adeste eis, quorum

auxilium vobis non deest. 3. Is copiis praeerit, in quo summa scientia

belli est. 4. Nisi laboratis et semper officio deestis, vobis ipsis

obestis. 5. Scientiae nobis omnibus prosunt. 6. Gratus semper fui iis, a

quibus eruditus eram. 7. Aristides, qui cognomine Iustus appellatus erat,

in exsilium missus est. 8. Nemo iudicabitur, antequam accusatus erit. 9.

Quum potes, amicum adiuva! 10. Vir bonus est, qui prodest , quibus potest

(Cicero). 11. Praeterita mutare non possumus (Cicero). 12. Dicam, si

potero, Latine (Cicero). 13. Feci, quod potui.

СЛОВА

|adsum, adfui, – adesse –|prosum, profui, – |

|помогать |prodesse – быть |

|desum, defui, – deesse –|полезным, помогать |

|не хватает |erudio 4 – обучать, |

|praesum, fui, – esse – |просвещать |

|командовать |exsilium, i n – изгнание|

|obsum, fui, – esse – | |

|вредить |iudico 1 – судить |

|nisi – если не, кроме |accuso 1 – обвинять |

|как |adiuvo, iuvi, iutum 1 – |

|officium, i n |помогать |

|обязанность; officio |praeterita, orum n – |

|(dat.) deesse – не |прошлое |

|исполнять обязанность | |

ЗАДАНИЕ XI

1. IV склонение

2. V склонение

3. Participium futuri activi

4. Отложительные и полуотложительные глаголы

A. Прочитайте, разберите и переведите предложения.

1. Nihil semper suo statu manet. 2. Motus terrae est ab occasu ad ortum.

3. Nonnulla loca terrae ob gelu asperum incolas non habent. 4. Nemo nostrum

amico in rebus adversis auxilium negabit. 5. Planities erat magna et in ea

tumulus satis grandis; eo Ariovistus et Caesar ad colloquium venerunt. 6.

Lingua Latina diu apud populos Europae in magno usu erat. 7. Ubi ira

dominatur, ratio non valet. 8. Miraris, et ego miratus sum. 9. Satis

diserte pro se veritas loquitur. 10. Amici id, quod polliciti sunt, dabunt.

11. Senatus et magistratus rei publicae Romanae praeerant. Imperio

magistratuum Romani parebant. 12. In signis exercitus Romani eae litterae

erant: SPQR (=senatus consulto [см. приложение ( 11]). 13. Ariovistus, dux

Sueborum, priusquam cum exercitu Romano acie (прил. ( 11) pugnat, multos

dies exercitum suum in castris continet. 14. Romani antiqui parva manu

magnas adversariorum copias superabant. Bello Punico secundo autem copiae

adversariorum interdum exercitui Romano (прил. ( 22) perniciei et interitui

(прил. ( 23) erant.

СЛОВА

|maneo, nsi, nsum 2 – |ratio, onis f – разум, |

|сохраняться |образ мыслей |

|status, us m – |miror 1 – удивляться |

|состояние, положение |loquor, locatus sum, |

|occassus, us m – закат, |loqui 3 – говорить, |

|запад |разговаривать |

|ortus, us m – восток, |veritas, atis f – |

|восход |правда, истина |

|gelu, us n – холод |diserte – ясно |

|asper, era, um – суровый|polliceor, citus sum, |

| |eri 2 – обещать |

|res, rei f – вещь, дело;|senatus, us m – сенат |

|res adversae – |magistratus, us m – |

|несчастье, неудача |магистрат |

|nego 1 – отрицать, |signum, i n – знамя; |

|отказывать |знак |

|planities, ei f – |nummus, i m – монета |

|равнина |dux, cis m – вождь |

|tumulus, i m – холм |priusquam – прежде чем |

|satis – достаточно, |acies, ei f – строй, |

|довольно |сражение |

|grandis, e – большой, |contineo, tinui, tentum |

|огромный |2 – содержать |

|colloquium, i n – |manus, us f – отряд; |

|разговор, беседа |рука, сила |

|usus, us m – |interitus, us m – |

|употребление |гибель, уничтожение |

|dominor, atus sum, ari 1| |

|– господствовать, | |

|властвовать | |

|pernicies, ei f – гибель| |

ЗАДАНИЕ XII

1. Указательное местоимение hic, haec, hoc

2. Определительное местоимение idem

3. Вопросительные и неопределенные местоимения

4. Отрицательные местоимения

А. Прочитайте, разберите и переведите предложения.

1. Nemo amat eos, quos timet. 2. Semper nos delectat aut aliquis utilis

labor, aut aliqua bona ars, aut aliquod gratum studium. 3. Non semper iidem

homines de iisdem rebus eadem iudicant. 4. Quae amicitia potest esse inter

ingratos? 5. Nullum bonum est sine aliquo malo.

СЛОВА

|timeo, ui,-, 2 – бояться|ars, tis f – ремесло, |

| |искусство, наука |

|delecto 1 – забавлять, |studium, i n – занятие |

|услаждать |ingratus, a, um – |

|utilis, e – полезный |неблагодарный |

В. Прочитайте и переведите текст.

Nauta et agricola

Nauta et agricola diversi sunt moribus et studiis. Hic stabilem habet

sedem, ille locum mutat. Hic mores antiquos servat, ille morum alienorum

studiosus est. Huic sermo tantum patrius, illi aliae quoque linguae notae

sunt. Huius vita tranquilla est, illius periculorum plena. Hunc agri et

prata, illum fluvii et maria delectant. Sermones quoque nautarum et

agricolarum diversi sunt: hi narrant de agris de frugibus, illi de terris

alienis, de urbibus, navibus, procellis.

СЛОВА

|diversus, a, um – различный|tranquillus, a, um –|

| |спокойный |

|mos, moris m – обычай, |pratum, i n – луг |

|образ жизни |mare, is n – море |

|stabilis, e – постоянный, |frux, gis f – плод, |

|неизменный |фрукт |

|sedes, is f – место |urbs, bis f – город |

|жительства, сиденье |navis, is f – |

|studiosus, a, um – |корабль |

|любознательный |procella, ae f – |

|sermo, onis m – разговор, |буря |

|беседа | |

|notus, a, um – известный | |

С. Прочитайте, разберите и переведите текст.

Omnia fluunt, omnia mutantur

Nemo nostrum idem est in senectute, qui erat iuvenis, nemo est mane, qui

erat pridie. Quidquid vides, currit cum tempore, nihil ex his, quae

videmus, manet. Hoc est, quod ait Heraclitus: In idem flumen bis non

descendimus: manet idem fluminis nomen, aqua transmissa est (Seneca).

СЛОВА

|senectus, utis f – |aio, ait, -, – говорить,|

|старость, зрелость |утверждать |

|iuvenis, e – молодой, |descendo, scendi, |

|юный |scensum, ere – идти, |

|mane – утром |спускаться, вступать |

|pridie – прежде, |transmitto, misi, missum|

|накануне, днем ранее |3 – передавать, |

|curro, cucurri, cursum 3|переправляться, |

|– бежать |пересылать |

ЗАДАНИЕ XIII

1. Общие сведения о степенях сравнения прилагательных

2. Сравнительная степень; превосходная степень

3. Особенности в образовании степеней сравнения

4. Наречия; образование наречий

5. Степени сравнения наречий

А. Прочитайте, разберите и переведите предложения.

1. Aetas dulcissima adulescentia est (Plin.Epist.). 2. Fideliores sunt

oculi auribus . 3. Pax vel iniusta utilior est, quam iustissimum bellum

(Cic.). 4. Homini homine nihil pulchrius videtur (Cic). 5. Nullus est locus

domestica sede iucundior (Cic). 6. Gravissimum est imperium consuetudinis.

7. Non minor voluptas percipitur ex velissimis rebus, quam ex

pretiosissimis (Cic.). 8. Veterrimus homini optimus est amicus. 9. Homines

amplius oculis, quam auribus credunt (Seneca. Epist). 10. Omne bellum

sumitur facile, aegerrime desinit (Sall.). 11. Ex inferiore loco in

superiorem non satis commode tela adidi possunt (Caes.). 12. Facile omnes,

quum valemus, recta consilia aegrotis damus (Terentius). 13. Summi montium

vertices nive aeterna tecti sunt. 14. Nuntiis litterisque Allobrogum

commotus, Caesar duas legiones in citeriore Gallia novas conscripsit; cum

Страницы: 1, 2


© 2008
Полное или частичном использовании материалов
запрещено.